Soeppan koopgids: de soeppan die het beste bij jou past

Wat is een soeppan?

Een soeppan herken je direct aan zijn postuur: het is een (meestal) flinke pan met hoge, rechte randen en vaak twee stevige handvatten. Die hoge randen zijn niet voor niets. Ze bieden niet alleen ruimte voor een grote hoeveelheid ingrediënten en vloeistof, maar helpen ook om gespetter tijdens het koken te minimaliseren en voorkomen dat je soep snel overkookt. Minstens zo belangrijk is dat die hoge vorm de verdamping van vloeistof beperkt. Dit is belangrijk wanneer je bijvoorbeeld bouillon trekt of een stoofpot urenlang zachtjes laat pruttelen. Je wilt immers dat de smaken concentreren zonder dat je constant water moet bijvullen. Een goed passend deksel hoort er dan ook standaard bij om dit proces te ondersteunen.

Maar waarin verschilt een soeppan nu precies van andere pannen die je misschien al in je keukenkastje hebt staan?

• Verschil met een braadpan: Een braadpan, vaak gemaakt van zwaarder materiaal zoals gietijzer, heeft doorgaans dikkere wanden en een nog dikkere bodem. Dit zorgt voor een superieure warmteopslag en -verdeling, perfect voor het stevig aanbraden van vlees en het langzaam garen van stoofgerechten, vaak met wat minder vloeistof dan je in een soeppan zou gebruiken. Soeppannen zijn echt ontworpen voor die grotere volumes vloeistof.
• Verschil met een kookpan: Een gewone kookpan is over het algemeen een maatje kleiner en lager dan een soeppan. Deze gebruik je voor het koken van bijvoorbeeld groenten, aardappelen, rijst of een bescheiden portie pasta. Je zou een soeppan kunnen zien als de grote, gespecialiseerde broer van de kookpan, specifiek voor gerechten die meer volume en/of een langere kooktijd vragen.
• Verschil met een snelkookpan: Een snelkookpan werkt volgens een heel ander principe. Deze pan gaart ingrediënten onder hoge druk, waardoor de kooktijd drastisch wordt ingekort. Hoewel je er soep in kunt maken, is het proces, en vaak ook het resultaat, anders dan het traditionele, langzame sudderen waar een soeppan juist zo geschikt voor is.

Kortom, een soeppan is je beste vriend voor het bereiden van allerlei soorten soepen, het trekken van bouillons en fonds, het maken van grote hoeveelheden chili, curry, of stoofpotten, het koken van pastawater voor een groot gezelschap en voor het efficiënt voorbereiden van maaltijden voor meerdere dagen (batch cooking of meal prepping).

Soorten soeppannen

Soeppannen zijn er in allerlei soorten en maten en de keuze hangt sterk af van je persoonlijke voorkeuren en kookstijl. We kunnen ze grofweg indelen op basis van het materiaal waarvan ze gemaakt zijn en op basis van hun specifieke gebruik.

Op basis van materiaal

Elk materiaal heeft zijn eigen charme en unieke kookeigenschappen. De laatste jaren zie je ook een duidelijke trend naar pannen zonder potentieel schadelijke stoffen zoals PFAS, wat de keuze voor bepaalde materialen beïnvloedt. Materialen die van nature geen PFAS bevatten of voorzien zijn van PFAS-vrije keramische coatings worden daardoor steeds populairder. De "gezondheidsfactor" weegt voor veel thuiskoks zwaarder mee dan ooit tevoren.

• RVS (Roestvrij Staal)
  • Kenmerken: RVS soeppannen zijn geliefd om hun duurzaamheid, sterkte en hygiënische eigenschappen. Ze roesten niet, reageren niet met voedingsmiddelen (ook niet met zure tomatensauzen of citroen) en zijn relatief makkelijk in onderhoud. Omdat RVS zelf de warmte niet optimaal geleidt, hebben kwalitatieve RVS soeppannen vrijwel altijd een zogenaamde sandwichbodem of een meerlaagse constructie (tri-ply, 5-ply, of zelfs 7-ply). Hierbij wordt een kern van een goed geleidend metaal, zoals aluminium of koper, ingekapseld tussen lagen RVS. Dit zorgt voor een snelle en vooral gelijkmatige warmteverdeling, wat aanbranden helpt voorkomen. RVS pannen zijn doorgaans geschikt voor alle warmtebronnen, inclusief inductie (mits het RVS magnetisch is). Ze geven je keuken vaak een professionele uitstraling.
  • Voordelen: Lange levensduur, behoorlijk krasbestendig, vaak vaatwasserbestendig en geen overdracht van smaken of geuren.
  • Nadelen: Kan wat zwaarder zijn, zeker de modellen met een dikke, meerlaagse bodem. Zonder een goede geleidende kern presteert de pan minder goed qua warmteverdeling. Eiwitrijke ingrediënten zoals vlees of vis kunnen sneller aanbakken als je niet voldoende vetstof gebruikt.
• Aluminium
  • Kenmerken: Aluminium is een kampioen in lichtgewicht en warmtegeleiding. Pannen van aluminium warmen snel en zeer gelijkmatig op. Ze zijn vaak ook wat vriendelijker voor de portemonnee. Omdat puur aluminium kan reageren met zure voedingsmiddelen en gevoelig is voor aanbakken, zijn de meeste aluminium soeppannen tegenwoordig voorzien van een anti-aanbaklaag, vaak een keramische variant die PFAS-vrij is. Geanodiseerd aluminium is een speciale behandeling die het aluminium harder en slijtvaster maakt. Puur aluminium is van nature niet geschikt voor inductie, maar veel aluminium pannen hebben een ingelegde magnetische stalen bodemplaat waardoor ze wel op inductie werken.
  • Voordelen: Warmt zeer snel en gelijkmatig op, is licht en daardoor makkelijk te hanteren, vaak betaalbaarder. Met een goede (keramische) anti-aanbaklaag bakt voedsel minder snel aan en is de pan makkelijker schoon te maken.
  • Nadelen: Over het algemeen minder duurzaam dan RVS of gietijzer, kan bij ruw gebruik indeuken. De anti-aanbaklaag kan na verloop van tijd slijten of beschadigen, zeker bij gebruik van metalen keukengerei of te hoge temperaturen. Niet alle aluminium pannen zijn zonder meer geschikt voor inductie.
• Geëmailleerd Staal
  • Kenmerken: Deze pannen bestaan uit een stalen kern die aan de binnen- en/of buitenkant is voorzien van een laag emaille, een soort gesmolten glas. Dit combineert de sterkte en goede warmtegeleiding van staal met een glad, niet-reactief en makkelijk te reinigen oppervlak. Ze zijn vaak verkrijgbaar in vrolijke, klassieke kleuren.
  • Voordelen: Het emaille reageert niet met voedsel, maakt de pan makkelijk schoon te maken en beschermt het staal tegen roest. Meestal lichter dan gietijzer. Inbranden is niet nodig.
  • Nadelen: De emaillelaag kan bij hard stoten of grote temperatuurschokken (bijvoorbeeld een hete pan onder de koude kraan) chippen of barsten. De warmteopslag is minder dan bij gietijzer.
• Gietijzer (puur en geëmailleerd)
  • Kenmerken: Gietijzeren soeppannen zijn de zwaargewichten in de keuken, maar met goede reden. Ze zijn extreem duurzaam, houden warmte fantastisch vast en verdelen deze zeer gelijkmatig. Dit maakt ze ideaal voor gerechten die lang en op een constante, lage temperatuur moeten sudderen, zoals stoofsoepen of bouillons. Gietijzer is geschikt voor alle warmtebronnen, inclusief inductie en gebruik in de oven.
    • Puur gietijzer: Deze pannen moet je voor het eerste gebruik en daarna periodiek inbranden (seasonen). Hierdoor ontstaat een natuurlijke anti-aanbaklaag en wordt de pan beschermd tegen roest. Dit type pan vraagt om specifiek onderhoud. Als de seasoninglaag niet perfect is, kan de pan reageren met zeer zure ingrediënten.
    • Geëmailleerd gietijzer: Merken als Le Creuset zijn hier beroemd om geworden. Deze pannen hebben een emaillelaag aan de binnen- en buitenkant. Dit beschermt tegen roest, maakt de pan niet-reactief (dus ook geschikt voor zure gerechten) en vergemakkelijkt het schoonmaken aanzienlijk. Inbranden is niet nodig. Ze zijn vaak verkrijgbaar in prachtige kleuren.
  • Voordelen: Superieure warmtebehoud en -verdeling, nagenoeg onverwoestbaar bij correct gebruik. Puur gietijzer ontwikkelt een eigen, steeds betere anti-aanbaklaag. Zeer veelzijdig, kan van het fornuis zo de oven in.
  • Nadelen: Erg zwaar, wat het hanteren van een volle pan lastig kan maken. Gietijzer warmt relatief langzaam op (maar houdt die warmte dan ook lang vast). Puur gietijzer vereist meer en specifieker onderhoud en is gevoelig voor roest als het niet goed wordt behandeld. De emaillelaag van geëmailleerd gietijzer kan chippen bij hard stoten. Gietijzeren pannen behoren meestal tot het hogere prijssegment.

Op basis van gebruik

Naast het materiaal, zijn er ook soeppannen die ontworpen zijn voor een specifiek doel. Dit laat zien hoe een basisontwerp kan evolueren om aan nichebehoeften te voldoen. Het gemak dient de mens, al gaat dit soms ten koste van de universele inzetbaarheid.

• Standaard soeppan met deksel: Dit is de klassieke, veelzijdige soeppan zoals we die hiervoor hebben besproken, geschikt voor de meeste soepen, bouillons en stoofgerechten.
• Pastapan met inzetzeef:
  • Kenmerken: Dit is in feite een soeppan (vaak van RVS of aluminium) die geleverd wordt met een diepe, geperforeerde inzet. Deze inzet functioneert als een ingebouwd vergiet.
  • Werking: Je kookt de pasta (of bijvoorbeeld groenten zoals asperges) in de inzet die in de pan met kokend water hangt. Zodra de pasta gaar is, til je de hele inzet eenvoudig uit de pan. Het kookwater blijft achter in de pan en de pasta is direct klaar om geserveerd te worden of aan een saus toegevoegd te worden.
  • Voordelen: Het afgieten van pasta wordt een stuk makkelijker en veiliger. Je hoeft niet meer met een zware pan vol heet water naar de gootsteen. Het kookvocht, dat vol smaak en zetmeel zit, blijft handig beschikbaar om bijvoorbeeld je pastasaus mee aan te lengen.
  • Nadelen: De geperforeerde inzet kan soms wat lastiger zijn om schoon te maken, vooral als er kleine stukjes pasta in de gaatjes blijven zitten. Zo'n pan met inzet neemt ook meer opbergruimte in beslag. Hoewel je de pan zelf ook zonder inzet kunt gebruiken, is hij primair ontworpen voor pasta.
• Soepketel of soepkoker (elektrisch):
  • Kenmerken: Dit is een elektrisch apparaat, vaak met een royale inhoud (bijvoorbeeld 10 liter of meer), speciaal ontworpen om soep, chili, sauzen of andere warme gerechten te bereiden en vooral warm te houden. Dit type pan zie je vaak in de horeca of bij catering, maar kan ook handig zijn voor grote feesten thuis. Ze werken vaak volgens het au-bain-marie principe (een waterbad rond de binnenpan) om te voorkomen dat de inhoud aanbrandt en hebben een instelbare thermostaat om de temperatuur nauwkeurig te regelen. Een uitneembare binnenpan vergemakkelijkt het serveren en schoonmaken.
  • Voordelen: Ideaal om grote hoeveelheden soep langdurig op de perfecte serveertemperatuur te houden zonder risico op aanbranden. Perfect voor buffetten, feesten of als je voor een grote groep kookt.
  • Nadelen: Vereist een stopcontact. Minder geschikt voor het snelle, initiële kookproces van alle soorten soepen (meer gericht op warmhouden of zeer langzaam garen). Neemt door zijn omvang en elektrische aard meer ruimte in dan een standaard soeppan.

Eigenschappen & specificaties

Bij het uitkiezen van een soeppan kom je allerlei termen en specificaties tegen. Laten we de belangrijkste eens onder de loep nemen, zodat je weet waar je op moet letten.

• Inhoud: van 3 tot 12+ liter

De benodigde inhoud van je soeppan is een van de eerste dingen waar je over na moet denken. Dit hangt sterk af van de grootte van je huishouden, je kookstijl en waarvoor je de pan voornamelijk wilt gebruiken. Kook je meestal voor jezelf of een partner of staat er regelmatig een heel voetbalelftal aan tafel? Ben je een fervent meal-prepper? Een pan van 20 liter is zelfs mogelijk.
Om je een beetje op weg te helpen, hier een handige tabel:

Huishouden/kookstijl	Aanbevolen inhoud (liter)	Overwegingen
1-2 personen	3 - 5 liter	Voldoende voor dagelijkse maaltijden, een kleine batch soep.
Gezin (3-4 personen)	5 - 8 liter	Goede allround maat voor gezinsmaaltijden, ook voor een beetje extra.
Groot gezin (5+ pers.) / Meal Prepper / Regelmatig gasten	8 - 12+ liter	Ideaal voor koken in bulk, grote hoeveelheden bouillon, of voor feestjes.

 

*Le Creuset hanteert bijvoorbeeld de vuistregel van 1 liter per persoon, naar boven afgerond.*

Het is vaak verstandig om iets ruimer te kiezen dan je direct denkt nodig te hebben. Een te kleine pan is een veelgemaakte fout en kan erg frustrerend zijn als je net een grote pan soep wilt maken voor de vriesvak of voor onverwachte gasten.

• Hoogte/breedteverhouding
  • Soeppannen zijn typisch smal en hoog. Deze vorm heeft een duidelijke functie: het minimaliseert het oppervlak waardoor verdamping plaatsvindt. Dit is ideaal voor gerechten die lang moeten sudderen, zoals bouillons of stoofsoepen, omdat je minder snel vocht verliest en de smaken goed kunnen intrekken. Bovendien helpt de hoogte om spetteren te voorkomen. Een bredere, lagere pan (meer richting een braadpan) zorgt voor meer verdamping en is geschikter voor het aanbraden van ingrediënten of als je een saus snel wilt laten inkoken. Voor de klassieke soepbereiding is een pan waarbij de hoogte minstens gelijk is aan de diameter of zelfs groter, over het algemeen de beste keuze.
• Bodemtype: meerlaags voor gelijkmatige warmte
  • De bodem is het hart van de pan als het gaat om warmteverdeling. Een goede bodem is belangrijk, zeker als je kookt op een elektrische kookplaat of inductie.
  • Sandwichbodem: Veel RVS soeppannen hebben een sandwichbodem. Dit betekent dat een laag goed warmtegeleidend materiaal, zoals aluminium of koper, is 'gesandwicht' tussen twee lagen roestvrij staal. Dit zorgt voor een veel snellere en gelijkmatigere opwarming dan een bodem van puur RVS.
  • Tri-ply, 5-ply, 7-ply: Dit zijn pannen waarbij meerdere lagen van verschillende metalen (vaak RVS en aluminium/koper) niet alleen in de bodem, maar ook in de wanden van de pan doorlopen. Dit zorgt voor een superieure, zeer gelijkmatige warmteverdeling door de hele pan, van bodem tot rand. Hotspots (plekken die veel heter worden dan de rest) worden hiermee geminimaliseerd, wat de kans op aanbranden verkleint. Een dikke, stabiele bodem heeft nog een voordeel: het helpt voorkomen dat de pan kromtrekt bij temperatuurwisselingen. Zeker bij inductiekoken is een perfect vlakke bodem belangrijk voor goede energieoverdracht. De kwaliteit van de inductiebodem, de dikte en de combinatie van materialen, bepaalt hoe efficiënt en snel de pan opwarmt. Een simpel "geschikt voor inductie" label zegt niet alles; een inferieure bodem kan leiden tot trage opwarming, lawaai of zelfs het niet herkennen van de pan door de kookplaat.
• Deksel: glazen of metalen, met of zonder luchtgat
  • Een goed sluitend deksel is onmisbaar. Het houdt warmte en vocht in de pan, waardoor je gerecht sneller gaart, je energie bespaart en de smaken beter behouden blijven.
  • Glazen deksel: Het grote voordeel is dat je het kookproces kunt volgen zonder het deksel op te hoeven tillen, wat warmteverlies voorkomt. Nadelen zijn dat glas kan beslaan door condens, breekbaarder is dan metaal, en vaak niet bestand is tegen zeer hoge oventemperaturen. Veel glazen deksels hebben een RVS rand voor extra stevigheid.
  • Metalen deksel (RVS, geëmailleerd gietijzer): Deze zijn robuuster, duurzamer en vaak beter bestand tegen hoge oventemperaturen. Het nadeel is dat je het kookproces niet kunt zien zonder het deksel op te tillen.
  • Luchtgat/stoomgaatje: Een klein gaatje in het deksel kan helpen voorkomen dat de pan overkookt, doordat overtollige stoom kan ontsnappen. Sommige deksels hebben slimmere systemen voor stoomregulatie of condensdruppels die terug in de pan vallen voor extra sappige resultaten.
• Handgrepen: hittebestendig, gelast, geklonken of geschroefd
  • De handgrepen moeten stevig zijn en prettig in de hand liggen, zeker als je een grote, volle pan soep verplaatst.
• Hittebestendigheid: "Koudgrepen" zijn ideaal om te voorkomen dat je je vingers brandt. Holle RVS grepen of grepen met een siliconen of kunststof (bakeliet) omhulsel blijven vaak koeler. Let wel op: als je op gas kookt en de vlammen komen langs de zijkant van de pan, kunnen ook koudgrepen heet worden. Metalen grepen zijn meestal geschikt voor in de oven, kunststof grepen vaak niet of slechts tot een lagere temperatuur.
• Bevestiging: De manier waarop handgrepen aan de pan vastzitten, zegt iets over de duurzaamheid en hygiëne.
  • Geschroefd: Deze kunnen na verloop van tijd los gaan zitten. Soms kun je ze weer aandraaien, maar het blijft een zwak punt. Tussen de pan en de bevestiging kan zich vuil ophopen.
  • Geklonken: Klinknagels zorgen voor een zeer sterke en duurzame verbinding. Het nadeel is dat de klinknagels aan de binnenkant van de pan het schoonmaken iets lastiger kunnen maken en een plekje kunnen zijn waar vuil zich verzamelt.
  • Gelast: Gelaste handgrepen geven een gladde afwerking aan de binnenkant van de pan, wat hygiënischer is en het schoonmaken vergemakkelijkt. Een goede las is zeer sterk. De keuze voor de bevestigingsmethode is een afweging. Een loskomend handvat van een pan vol hete soep is een direct veiligheidsrisico. Gelaste grepen bieden de beste hygiëne, mits de las van goede kwaliteit is. Geklonken grepen zijn traditioneel zeer robuust. Geschroefde grepen zijn vaak te vinden op goedkopere pannen en zijn over het algemeen het minst aan te raden voor een pan die intensief gebruikt wordt en zwaar beladen kan zijn.
• Geschikt voor: gas, elektrisch, keramisch, inductie, oven
  • Controleer altijd of de pan geschikt is voor jouw type warmtebron.
  • Inductie: Hiervoor is een magnetiseerbare bodem vereist. RVS en gietijzer zijn meestal geschikt. Puur aluminium en koper zijn dat van nature niet, tenzij ze een speciale magnetische bodemplaat hebben. De diameter van de panbodem moet ook goed passen bij de grootte van je inductiezone voor optimale efficiëntie.
  • Ovenbestendigheid: Als je de pan ook in de oven wilt gebruiken, check dan of de pan zelf, de handgrepen en de knop van het deksel ovenbestendig zijn en tot welke temperatuur.
• Gewicht
  • Een volle soeppan kan behoorlijk zwaar zijn. Het gewicht van de pan zelf speelt dus een rol in hoe makkelijk je hem kunt hanteren, vooral bij het afgieten of verplaatsen. Aluminium pannen zijn licht, gietijzeren pannen zijn zwaar. RVS zit er vaak tussenin, afhankelijk van de dikte en bodemconstructie.
• Vaatwasserbestendig?
  • Dit hangt af van het materiaal en eventuele coatings. RVS is vaak geen probleem. Voor pannen met een anti-aanbaklaag en (vooral puur) gietijzer wordt handwas vaak aanbevolen om de levensduur te maximaliseren. Emaille kan vaak wel, maar controleer altijd de aanbevelingen van de fabrikant.

Waar let je op bij aanschaf?

Oké, je bent nu al een heel eind op weg! Je weet wat een soeppan is, welke soorten er zijn en welke eigenschappen belangrijk zijn. Maar hoe maak je nu de definitieve keuze? De "perfecte" soeppan bestaat niet, maar de "juiste" soeppan voor jou wel. Het draait allemaal om de match met jouw kookstijl, je keuken en je persoonlijke voorkeuren. Hier is een handige checklist om je te helpen die match te vinden:

• Inhoud: past het bij jou? Denk goed na over de hoeveelheden die je meestal kookt. Kook je voor een groot gezin, ben je een meal-prepper of kook je vaak voor gasten? Een te kleine pan is een bron van frustratie. Kijk nog eens naar de volume-adviestabel in het vorige hoofdstuk.
• Warmtebron: is er een klik? Controleer heel specifiek of de pan geschikt is voor jouw type kookplaat. Vooral als je op inductie kookt (of dat van plan bent), is dit belangrijk. Niet elk materiaal werkt zomaar op inductie.
• Materiaal: wat voelt goed? Wil je een lichtgewicht pan die snel opwarmt (zoals aluminium) of een robuuste pan die warmte lang vasthoudt (zoals gietijzer)? Hoeveel onderhoud ben je bereid te doen? Elk materiaal heeft zijn voor- en nadelen qua gewicht, warmtegeleiding, duurzaamheid en onderhoud.
• Maatverdeling: handig of overbodig? Sommige pannen hebben een maatverdeling aan de binnenkant. Dit kan superhandig zijn om vloeistoffen direct in de pan af te meten.
• Deksel: potdicht en praktisch? Sluit het deksel goed af? Dit is belangrijk voor efficiënt koken en smaakbehoud. Wil je door het deksel kunnen kijken (glas) of ga je voor maximale stevigheid (metaal)? En is een stoomgaatje voor jou een pre om overkoken te voorkomen?
• Hanteerbaarheid: kun je het aan? Een grote pan soep is zwaar! Let op het gewicht van de pan zelf en bedenk hoe dat zal zijn als hij vol is. Zijn de handvatten comfortabel, stevig en worden ze niet te heet?
• Ovenbestendigheid: een must of een nice-to-have? Als je van plan bent je soeppan ook in de oven te gebruiken, bijvoorbeeld om een stoofgerecht te garen of een soep warm te houden, controleer dan of de pan, de handvatten en de knop van het deksel ovenbestendig zijn en tot welke temperatuur.
• Schoonmaken: gemak dient de mens? Hoe belangrijk is schoonmaakgemak voor jou? Sommige materialen en coatings zijn makkelijker te reinigen dan andere. Is vaatwasserbestendigheid een harde eis of vind je handwas prima?

Door deze vragen voor jezelf te beantwoorden, dwing je jezelf om na te denken over wat jij echt nodig hebt en belangrijk vindt. Zo wordt de kans op een geslaagde aankoop, een pan waar je jarenlang plezier van hebt, een stuk groter.

Typische toepassingen

Een soeppan heet niet voor niets een soeppan, maar zijn talenten reiken veel verder dan alleen het bereiden van een kom warme goedheid. De veelzijdigheid van een goede soeppan maakt het een echt werkpaard in de keuken, zeker als je kijkt naar moderne kooktrends zoals meal prepping en de wens om gezond te koken.

• Soepen (groot en klein): Uiteraard de nummer één toepassing. Van een lichte, heldere groentesoep of een romige champignonsoep tot stevige, vullende maaltijdsoepen zoals klassieke erwtensoep, een kruidige linzensoep of een Hongaarse goulashsoep. De hoge wanden en ruime inhoud zijn perfect voor het samenbrengen van alle smaken.
• Bouillons en fonds trekken: De hoge vorm van de soeppan is ideaal voor het urenlang zachtjes laten trekken van smaakvolle bouillons en fonds van bijvoorbeeld kippenkarkassen, runderbeenderen, visgraten of een overvloed aan groenten en kruiden. De beperkte verdamping helpt om de smaken te concentreren.
• Grote hoeveelheden chili, curry of stoofgerechten: Perfect voor eenpansgerechten die lekker lang moeten sudderen en waarvoor je volume nodig hebt, zoals een chili con carne voor een heel gezelschap, een geurige Indiase curry, of een klassieke hachee.
• Pastawater koken: Vooral de grotere soeppannen zijn uitermate geschikt om een flinke hoeveelheid water aan de kook te brengen voor pasta. Ruim water zorgt ervoor dat de pasta niet aan elkaar plakt en gelijkmatig gaart.
• Batch cooking / meal prepping: Steeds meer mensen koken vooruit voor meerdere dagen of vriezen porties in. Een grote soeppan is hierbij je beste vriend, omdat je in één keer een grote hoeveelheid van je favoriete gerecht kunt bereiden.
• Stomen (met inzet): Wist je dat je sommige soeppannen ook kunt gebruiken om te stomen? Met een aparte stoominzet, die je boven een laagje kokend water in de pan hangt, kun je op een gezonde manier groenten, vis, kipfilet of dumplings garen. De hete stoom gaart de ingrediënten, waarbij vitamines, mineralen en smaak optimaal behouden blijven. Dit maakt je soeppan nog veelzijdiger!

Onderhoud & schoonmaak

Een goede soeppan is een investering waar je lang plezier van wilt hebben. Goed onderhoud is daarbij belangrijk. Dit betekent niet alleen schoonmaken na gebruik, maar ook de pan op de juiste manier gebruiken en afhankelijk van het materiaal, soms wat extra aandacht geven. Een algemene tip die voor bijna alle pannen geldt: laat een hete pan altijd eerst wat afkoelen voordat je hem met koud water in aanraking brengt. Dit voorkomt een thermische schok, die kan leiden tot kromtrekken (vooral bij dunnere pannen) of het barsten van emaille.

De specifieke onderhoudsinstructies hangen sterk af van het materiaal van je soeppan:

• RVS (Roestvrij Staal):
  • RVS pannen zijn over het algemeen makkelijk in onderhoud. Veel RVS soeppannen mogen in de vaatwasser, maar check voor de zekerheid altijd de instructies van de fabrikant.
  • Voor hardnekkige vlekken of aangebrande etensresten kun je de pan laten weken in warm water met een scheutje afwasmiddel. Speciale RVS-reinigers kunnen helpen om de glans te herstellen. Gebruik op glanzend RVS liever geen schurende staalwol of harde schuursponsjes om krassen te voorkomen; een zachte spons of doek is beter. Soms helpt het om water met een beetje soda of azijn in de pan te koken om aangekoekte resten los te weken.
• Gecoate aluminium (met anti-aanbaklaag, vaak keramisch):
  • Hier is voorzichtigheid geboden om de anti-aanbaklaag niet te beschadigen.
  • Handwas wordt vaak sterk aanbevolen, zelfs als de fabrikant aangeeft dat de pan vaatwasserbestendig is. Agressieve vaatwasmiddelen en hoge temperaturen kunnen de levensduur van de coating verkorten.
  • Gebruik altijd zachte sponzen of doekjes. Vermijd schurende middelen en gebruik geen metalen keukengerei in de pan, omdat dit krassen kan veroorzaken.
  • Sommige fabrikanten raden aan om de pan voor het eerste gebruik en daarna periodiek te "conditioneren" door de anti-aanbaklaag licht in te wrijven met een beetje plantaardige olie.
• Gietijzer:
  • Puur gietijzer (niet-geëmailleerd): Dit type pan vraagt om specifiek onderhoud om de ingebrande laag (de 'seasoning') te beschermen en roest te voorkomen.
  • Maak de pan na gebruik schoon met heet water en een borstel of een zachte spons. Het gebruik van afwasmiddel wordt meestal afgeraden, of slechts in zeer kleine hoeveelheden, omdat het de natuurlijke anti-aanbaklaag kan aantasten.
  • Droog de pan onmiddellijk en grondig af na het wassen om roest geen kans te geven.
  • Wrijf de pan na het drogen licht in met een dun laagje neutrale olie (zoals zonnebloem- of arachideolie).
  • Een pure gietijzeren pan mag nooit in de vaatwasser en moet ook niet langdurig weken.
• Geëmailleerd gietijzer: Dankzij de emaillelaag is dit type gietijzeren pan een stuk makkelijker in onderhoud.
  • Je kunt de pan meestal gewoon schoonmaken met warm water en een mild afwasmiddel. Gebruik een zachte spons of doek.
  • Sommige geëmailleerde gietijzeren pannen zijn vaatwasserbestendig, maar ook hier wordt handwas vaak aanbevolen om de glans van het emaille te behouden en de levensduur te optimaliseren. Raadpleeg altijd de instructies van de fabrikant.
  • Wees voorzichtig met metalen keukengerei om te voorkomen dat de emaillelaag chipt of krast.
• Geëmailleerd Staal:
  • Het onderhoud van de emaillelaag is vergelijkbaar met dat van geëmailleerd gietijzer.
  • Schoonmaken met warm water, een mild afwasmiddel en een zachte doek of spons.
  • Vermijd schurende schoonmaakmiddelen en harde borstels die het emaille kunnen beschadigen.
  • Vaak wordt handwas aanbevolen of is de pan niet geschikt voor de vaatwasser.
• Vaatwasserbestendigheid algemeen:
  • Zelfs als een fabrikant aangeeft dat een pan vaatwasserbestendig is, kan handwas de levensduur vaak aanzienlijk verlengen. Dit geldt met name voor pannen met anti-aanbaklagen of delicate afwerkingen. Bovendien nemen grote soeppannen veel kostbare ruimte in de vaatwasser in beslag.

De keuze voor een bepaald materiaal betekent dus ook dat je kiest voor een bepaald onderhoudsregime. Vraag jezelf af of je bereid bent die tijd en moeite te investeren. Voor iemand die een hekel heeft aan specifieke schoonmaakroutines, is een onderhoudsarme RVS pan misschien aantrekkelijker dan een pure gietijzeren pan, ook al heeft die laatste misschien superieure kookeigenschappen. Dit "onderhoudscommitment" is een belangrijk, maar vaak over het hoofd gezien aspect dat bijdraagt aan je tevredenheid op de lange termijn.

Alternatieven & vergelijkbare producten

Misschien ben je er tijdens het lezen achtergekomen dat een traditionele soeppan toch niet helemaal is wat je zoekt of dat je behoeften specifieker zijn. Gelukkig zijn er alternatieven en verwante producten die wellicht beter passen:

• Braadpan: Als je voornamelijk kleinere porties wilt aanbraden en langzaam laten sudderen, zoals stoofvlees of een ragout en minder vaak grote hoeveelheden vloeibare soep maakt, dan kan een goede braadpan een betere (of aanvullende) keuze zijn. Deze hebben vaak een nog dikkere bodem en wanden voor optimaal warmtebehoud.
• Slowcooker: Dit is een elektrisch apparaat dat speciaal ontworpen is voor het urenlang garen van gerechten op een lage, constante temperatuur. Ideaal voor stoofschotels, bouillons en soepen die je 's ochtends aanzet en waar je de rest van de dag geen omkijken meer naar wilt hebben. Het biedt een andere kookmethode dan een soeppan op het fornuis en is perfect voor wie gemak zoekt.
• Kookpan met lagere rand / Steelpan: Voor het koken van groenten, aardappelen of kleinere hoeveelheden pasta is een standaard kookpan vaak handiger dan een grote soeppan. Een steelpan, een kleinere kookpan met een lange steel, is met name ideaal voor het maken van sauzen, het opwarmen van melk of een kleine portie soep.
• Soepmaker (elektrisch): Dit is een specifiek apparaat dat niet alleen ingrediënten kookt, maar ze vaak ook automatisch pureert tot een gladde soep. Als je een liefhebber bent van snel en makkelijk te bereiden gepureerde soepen en geen zin hebt om met een staafmixer of blender in de weer te gaan, kan een soepmaker een uitkomst zijn. Ze zijn echter minder veelzijdig dan een traditionele soeppan voor andere gerechten.

Door deze alternatieven te overwegen, kun je nog beter bepalen wat jouw werkelijke kookbehoeften zijn. Misschien ontdek je dat je eigenlijk op zoek was naar het gemak van een slowcooker of dat je huidige kookpannen, aangevuld met een goede steelpan, al volstaan. Dit helpt om een weloverwogen keuze te maken en onnodige aankopen te voorkomen.

Informatie over merken

Er zijn talloze merken die soeppannen aanbieden, elk met hun eigen specialiteiten, materialen en prijspunten. Hieronder een neutraal overzicht van enkele bekende aanbieders om je een idee te geven van wat de markt te bieden heeft. De "beste" merkkeuze hangt sterk samen met jouw eerdere voorkeur voor een bepaald materiaal.

• BK: Een oer-Hollands merk dat bekendstaat om zijn degelijke kwaliteit, met name op het gebied van RVS pannen. BK biedt vaak pannen met een goede prijs-kwaliteitverhouding en soms innovatieve handigheidjes, zoals speciale afgietsystemen op de deksels.
• Demeyere: Dit Belgische merk staat synoniem voor professionele kwaliteit en richt zich op het hogere segment. Ze zijn gespecialiseerd in meerlaags RVS (vaak 5-ply of 7-ply) en gebruiken geavanceerde technologieën zoals Silvinox® (een oppervlaktebehandeling die ervoor zorgt dat het RVS langer mooi blijft en makkelijk te reinigen is) en speciale bodems (zoals InductoSeal®) voor optimale prestaties, met name op inductie. Demeyere biedt vaak lange garantieperiodes.
• Tefal: Een wereldwijd bekend merk dat een breed scala aan kookgerei biedt, vaak in het middenklasse prijssegment. Hoewel ze bekend zijn om hun aluminium pannen met anti-aanbaklaag (en de Thermo-Spot), hebben ze ook RVS series zoals de Intuition-lijn, die geschikt zijn voor soeppannen. Tefal focust op gebruiksgemak en brede verkrijgbaarheid.
• Le Creuset: Een iconisch merk, onlosmakelijk verbonden met geëmailleerd gietijzer in een regenboog aan kleuren. Deze pannen staan voor duurzaamheid en uitmuntende warmte-eigenschappen (zeer goed vasthouden en gelijkmatig verdelen van warmte). Le Creuset bevindt zich in het hogere prijssegment. Naast gietijzer bieden ze ook series in RVS (bijvoorbeeld de Magnetik serie) en aluminium (Les Forgées).
• GreenPan: Dit merk heeft zich gepositioneerd als een pionier op het gebied van gezonder koken met hun keramische, PFAS-vrije anti-aanbaklagen (Thermolon™). De basis van hun pannen is vaak aluminium, maar ze bieden ook RVS constructies (bijvoorbeeld Tri-ply). GreenPan richt zich op de milieubewuste en gezondheidsbewuste consument en zit in het midden tot hogere prijssegment.
• WMF: Een Duits merk dat bekendstaat om zijn hoogwaardige RVS (vaak Cromargan® genoemd, hun eigen RVS-legering) en functioneel, strak design. WMF integreert vaak innovatieve features, zoals de TransTherm® universele bodem voor goede warmteverdeling op alle warmtebronnen en slimme dekselsystemen (zoals de Function 4 serie). WMF pannen vallen doorgaans in het midden tot hogere prijssegment.
• IKEA: De Zweedse meubelgigant biedt ook een breed assortiment kookgerei, waaronder soeppannen, in diverse materialen (RVS, aluminium, soms gietijzer) en voor uiteenlopende budgetten. Series zoals IKEA 365+ (vaak RVS met een sandwichbodem, glazen deksels en handige details zoals maatverdeling) en SENSUELL (dikker RVS, robuuster) worden over het algemeen goed beoordeeld vanwege hun prima prijs-kwaliteitverhouding. Er zijn ook meer budgetvriendelijke lijnen zoals KAVALKAD.

Betrouwbare verkooppunten

Nu je een beter beeld hebt van welke soeppan je zoekt, is de vraag: waar ga je hem kopen? De keuze van een verkooppunt kan afhangen van of je nog breed aan het oriënteren bent, al precies weet wat je wilt, of de pan misschien eerst fysiek wilt bekijken en voelen.

Verplicht te vermelden (brede online platforms):

• Bol.com: Een van de grootste online warenhuizen in Nederland en België, met een zeer uitgebreid assortiment soeppannen van vrijwel alle bekende merken en in elke prijsklasse. Een groot voordeel zijn de vele gebruikersreviews die je kunnen helpen bij je keuze.
• Amazon.nl: Een internationale gigant met een vergelijkbaar enorm aanbod en vaak concurrerende prijzen. Ook hier vind je doorgaans veel productbeoordelingen van andere kopers.
• Coolblue: Bekend om zijn goede klantenservice, advies en snelle levering. Coolblue heeft een zorgvuldig geselecteerd assortiment kookgerei, waaronder soeppannen en biedt vaak ook eigen reviews en vergelijkingstools.

Optioneel te vermelden (afhankelijk van specifieke wensen):

• fonQ: Een online winkel gespecialiseerd in wonen, koken en lifestyle, met vaak een focus op design en kwaliteit. Hier vind je een goed geselecteerd aanbod soeppannen, soms van wat meer niche merken.
• Dille & Kamille: Deze winkels (fysiek en online) staan bekend om hun focus op natuurlijke materialen en een basic, functioneel design. Ze kunnen een selectie van bijvoorbeeld emaille of RVS soeppannen in hun assortiment hebben.
• Kookspeciaalzaken (fysiek en online): Winkels zoals Kookwinkel.nl, Kookpunt of Meesterslijpers. Deze zaken bieden vaak een dieper assortiment van gespecialiseerde en high-end merken (denk aan Demeyere, Le Creuset, Fissler). Het grote voordeel hier is het deskundige advies dat je kunt krijgen en de mogelijkheid om pannen fysiek te bekijken, het gewicht te voelen en de handgrepen te beoordelen.

Voor brede oriëntatie en prijsvergelijking zijn de grote online platforms ideaal. Zoek je echter specifiek advies of wil je een pan echt even vasthouden voordat je beslist, dan kan een bezoek aan een kookspeciaalzaak veel meerwaarde bieden.

Veelgemaakte fouten bij aankoop

Een nieuwe soeppan kopen is een leuke zoektocht, maar er zijn een paar valkuilen waar je makkelijk in kunt stappen. Door je bewust te zijn van deze veelgemaakte fouten, kun je een miskoop voorkomen. Vaak komen deze fouten voort uit onvoldoende kennis van de eigen kookgewoonten of het over het hoofd zien van belangrijke details.

• De pan is te klein gekocht voor grotere porties of meal prepping: Dit is misschien wel de meest gehoorde klacht. Je onderschat hoe vaak je toch een grotere hoeveelheid soep wilt maken, bijvoorbeeld voor de vriezer, voor gasten of omdat je kookgewoonten veranderen. Denk dus niet alleen aan nu, maar ook aan de toekomst.
• Geen (goede) controle op inductiegeschiktheid: Als je een inductiekookplaat hebt, is dit een absolute no-go. Controleer niet alleen of de pan geschikt is voor inductie, maar verdiep je ook een beetje in de kwaliteit van de inductiebodem. Een pan die "werkt" op inductie is niet hetzelfde als een pan die goed werkt (snel opwarmt, geen rare geluiden maakt).
• De pan is te licht of juist te zwaar voor comfortabel gebruik: Een extreem lichte pan kan wat instabiel aanvoelen op het fornuis en is soms minder duurzaam. Een loodzware pan, zoals sommige grote gietijzeren exemplaren, kan erg lastig te hanteren zijn, zeker als hij tot de rand gevuld is met hete soep. Bedenk wat voor jou praktisch is.
• Het deksel sluit niet goed af: Een kierend of wiebelend deksel leidt tot onnodig verlies van warmte en vocht. Dit betekent langere kooktijden, meer energieverbruik en het risico dat je gerecht uitdroogt.
• De handvatten zijn niet prettig of veilig: Handvatten die tijdens het koken gloeiend heet worden, vormen een direct verbrandingsrisico. Ook handvatten die los gaan zitten (vooral geschroefde modellen) zijn gevaarlijk en onhandig.

Deze fouten zijn vaak te voorkomen door je goed voor te bereiden, je eigen behoeften en keuken goed in kaart te brengen, en de specificaties van de pan aandachtig te lezen. Zie deze lijst als een laatste check voordat je de knoop doorhakt!

Voor- en nadelen overzicht per materiaal

Om je te helpen de knoop door te hakken, hebben we de belangrijkste voor- en nadelen van de gangbare materialen voor soeppannen nog eens overzichtelijk in een tabel gezet. Dit maakt het makkelijker om de materialen direct met elkaar te vergelijken op basis van eigenschappen die voor jou belangrijk zijn, zoals warmtegeleiding, gewicht, duurzaamheid en onderhoud.

Materiaal	Voordelen	Nadelen
RVS (roestvrij staal)	Zeer duurzaam, sterk, hygiënisch, roest niet, reageert niet met voedsel, vaak vaatwasserbestendig. Met goede (sandwich)bodem: uitstekende, gelijkmatige warmteverdeling. Geschikt voor alle warmtebronnen (indien magnetisch). Lange levensduur.	RVS zelf geleidt warmte matig (goede kern van aluminium/koper is essentieel). Kan zwaarder zijn. Eiwitrijk voedsel kan sneller aanbakken zonder voldoende vetstof. Kwaliteit van de bodem is cruciaal voor prestaties.
Aluminium (ongecoat)	Zeer licht van gewicht, uitstekende en snelle warmtegeleider (warmt snel en gelijkmatig op), vaak goedkoper.	Minder duurzaam dan RVS of gietijzer, kan indeuken. Kan reageren met zure ingrediënten en verkleuren. Meestal niet geschikt voor inductie (tenzij met speciale bodem). Gevoelig voor aanbakken.
Aluminium (gecoat)	Lichtgewicht, snelle en gelijkmatige opwarming. Anti-aanbaklaag (vaak keramisch, PFAS-vrij) voorkomt aanbakken en vergemakkelijkt schoonmaken. Kan met magnetische bodem geschikt zijn voor inductie.	Anti-aanbaklaag kan slijten of beschadigen (voorzichtig met gerei en schoonmaken). Levensduur coating is beperkt. Minder geschikt voor zeer hoge temperaturen.
Geëmailleerd staal	Stalen kern voor goede warmtegeleiding. Emaille is glad, niet-reactief, makkelijk schoon te maken en beschermt tegen roest. Vaak in leuke kleuren. Lichter dan gietijzer. Geen inbranden nodig.	Emaille kan chippen of barsten bij stoten of grote temperatuurverschillen. Minder goede warmteopslag dan gietijzer.
Gietijzer (puur)	Extreem duurzaam, houdt warmte fantastisch vast en verdeelt deze zeer gelijkmatig. Ideaal voor lang sudderen. Ontwikkelt een natuurlijke anti-aanbaklaag door inbranden. Geschikt voor alle warmtebronnen en oven.	Zeer zwaar. Warmt langzaam op. Vereist specifiek onderhoud (inbranden, geen/weinig zeep, direct drogen, invetten) om roest te voorkomen. Kan reageren met zure ingrediënten als seasoning niet perfect is.
Gietijzer (geëmailleerd)	Combineert de superieure warmte-eigenschappen van gietijzer met een makkelijk te onderhouden, niet-reactieve emaillelaag. Beschermt tegen roest, geen inbranden nodig. Geschikt voor alle voedselsoorten en warmtebronnen/oven. Vaak in mooie kleuren.	Nog steeds erg zwaar. Emaille kan chippen bij ruw gebruik. Meestal in het hogere prijssegment. Anti-aanbakwerking minder dan bij speciale coatings.

 

Deze tabel helpt je hopelijk om de verschillende materialen snel te vergelijken en te bepalen welk type het beste aansluit bij jouw kookstijl en onderhoudsvoorkeuren.

Praktische checklist voor aankoop

Je bent er bijna! Voordat je definitief je portemonnee trekt, loop nog even deze laatste praktische checklist door. Het helpt je om alle informatie uit deze gids toe te passen op jouw unieke situatie en wensen. Zie het als een laatste "reality check".

• Inhoud: Is de inhoud van de pan echt groot genoeg voor de hoeveelheden die ik meestal kook en voor mijn gezinssamenstelling? Houd ik rekening met eventuele meal prep-plannen of etentjes?
• Warmtebron: Weet ik 100% zeker dat deze pan geschikt is voor mijn huidige kookplaat? En als ik binnenkort overstap (bijvoorbeeld naar inductie), is de pan dan ook daarvoor geschikt?
• Hanteerbaarheid: Voelen de handvatten comfortabel en stevig aan? Blijven ze naar verwachting koel genoeg op mijn type fornuis? Is het totale gewicht van de pan, zeker als hij vol zit, goed hanteerbaar voor mij?
• Deksel: Wordt er een goed sluitend deksel meegeleverd? Is het van glas (zodat ik het kookproces kan volgen) of van metaal (voor extra robuustheid)? Heeft het een stoomgat en vind ik dat belangrijk?
• Schoonmaken: Lijkt de pan makkelijk schoon te maken? Past het benodigde onderhoud (vaatwasser of handwas, specifieke methodes voor bijvoorbeeld gietijzer) bij mijn wensen en de tijd die ik eraan wil besteden?
• Ovenbestendigheid: Heb ik een pan nodig die ook in de oven kan? Zo ja, tot welke temperatuur moet de pan dan bestendig zijn? En geldt dat ook voor het deksel en de handvatten?
• Opbergruimte: Past de pan, met zijn hoogte en diameter, wel in mijn keukenkastjes? En is er voldoende ruimte op mijn fornuis, zeker als ik meerdere pannen tegelijk gebruik? (Dit laatste punt wordt vaak over het hoofd gezien, maar een te grote pan die nergens past, is erg onhandig!)

Door deze vragen eerlijk te beantwoorden, kom je tot een weloverwogen keuze voor een soeppan die niet alleen aan je functionele eisen voldoet, maar ook echt bij jou en je keuken past. Veel kookplezier gewenst met je nieuwe aanwinst!